[Sáo Nghệ]

SUONA ( 唢呐 ) - Kèn loa



Suona là loại nhạc cụ truyền thống của Trung Quốc, ở Việt Nam còn gọi là kèn đám ma, kèn loa, kèn bóp,...

Cấu tạo của kèn gồm: dăm kèn (dăm kép), vong kèn (ống kim loại), thân kèn và loa kèn.
-Dăm kèn: bộ phận quan trọng nhất của kèn, làm từ ống sậy mềm, phần trên vát mỏng, một đầu bóp dẹt, cuối dăm để tròn để cắm vào vong kèn. Dăm kèn quyết định màu âm đẹp xấu của kèn, cứng quá khó thổi âm trầm, mềm quá khó thổi âm cao.
-Vong kèn: một ống làm bằng kim loại nối liền thân kèn và dăm kèn.
-Thân kèn (suốt kèn): một ống gỗ rỗng dài khoảng 25cm đến 30cm, có dạng thuôn (conical). Trên ống thân có 7 lỗ bấm cách đều nhau ở phía trên và 1 lỗ phía dưới do ngón cái đảm nhiệm.Thông thường người ta chỉ sử dụng 7 lỗ bấm ở trên lưng ống, lỗ phía dưới thân ống chỉ được dùng cân tạo âm cao ở quãng tám.
-Loa kèn (bát kèn): làm bằng gỗ hoặc kim loại (ở Việt Nam có loại làm bằng trái bầu khô), hình chóp cụt.

Vào khoảng giữa thế kỉ XX, đã có một số phiên bản hiện đại hoá của suona (hệ thống keys của phương Tây) để kèn có thể chơi thăng giáng tiện lợi.

Ngoài Trung Quốc loại kèn này còn xuất hiện ở một số nước châu Á:
-Việt Nam: kèn đám ma, kèn loa,...
-Hàn Quốc: taepyeongso
-Nhật Bản: charumera
-Ấn Độ và Iran
-Cuba: trompeta china

Ở châu Âu tên gọi chung cho loại kèn dăm kép là Oboes.

Suona có âm sắc đặc trưng, khoẻ, vang và hơi chói ở các âm cao, đôi lúc có thể mang âm bi thảm.
Khoảng âm dưới: âm thanh hơi rè, diễn tả tình cảm bi thiết.
Khoảng âm giữa: âm thanh vang, trong sáng, hùng mạnh.
Khoảng âm cao: âm thanh sắc nhọn, chói chang.

------------------------------------
Bài viết có tham khảo từ Wikipedia.org