[BaGaiLeeLỳ]

Bài viết của anh Hùng có nhiều tâm huyết và nguyên lý, nhưng cách trình bày chưa được tường minh, em xin trình bày lại cho các bác dễ đọc và cũng hy vọng trong thời gian sắp tới, xin anh Hùng trình bày dễ đọc hơn nghen !

(10-09-2012, 02:19 PM)lehuuhung Đã viết: @stream à: Với các nhà khoét sáo chuyên nghiệp thì anh không nói làm gì. Họ quá giỏi tính toán. Còn với những anh em mới tập khoét sáo thì nên như thế vầy: Anh nói cụ thể, không giải thích nữa:

Với cây sáo ngang 6 lỗ tông Đô, chuẩn A=440Hz:
Thổi nhẹ ( ra quãng 1) = Đồ Rề Mì Fà Sòn Là Sì
Thổi vừa (ra quãng 2 ) = Đô Rê Mi Fa Son La Si
Thổi mạnh (ra quãng 3)= Đố Rế Mí Fá Són
Và một số thế bấm đặc biệt ...v..v...


Trước hết anh em nên làm quen với biến thiên tần số thì anh đỡ phải giải thích lòng vòng.

Ta tính biến thiên tần số như sau:


Công thức:
F(i) = F(A) /n^y

Trong đó:
F(i): Tần số ta cần tìm

F(A): Tần số nốt La .Tần số La = 4xx (Hz), có thể 440, hoặc 442 hoặc 4xx Hz..v..v....

/: Phép chia khi cần tìm tần số cao hơn La, khi cần tìm tần số thấp hơn La thì chúng ta nhân.

n: Hệ số biến thiên tần số . Hệ số n = 0.5^1/12 = 0,943874312681694

^: Số mũ

y: Là số bán âm so với La

Như vậy khi ta tìm tần số bất kỳ ta chỉ thay cái mũ y này thôi.

Ví dụ : Tìm tần số định âm Đô1:

Đô1 = La / n ^3 = 440Hz / (0,5^1/12)^3 =523,2511306Hz

(Từ Là lên Đô1 = 3 bán âm, em lắp mũ cái y = 3). Em đếm Là, Sib, Si, Đô như vậy em có 3 bán âm).

Tìm tần số Rê1:

Rê1 = La / n^5 = 440 Hz /(0,5^1/12)^5 = 587,3295358Hz
(Từ Là lên Rế = 5 bán âm, em lắp mũ cái y = 5). Em đếm Là, Sib, Si, Đô1, Đô1#, Rê1 như vậy em có 5 khoảng bán âm)


Tương tự như vậy em thay cái mũ y = 7 em có Mì,
y = 8 em có tần số Fà
y = 10 em có Sòn
y = 12 em có Là
y = 14 em có Sì

Như vậy khi em thổi nhẹ em mở lần lượt 6 lỗ ra em có:
Đô1 - Rê1 - Mi1 - Fa1 - Son1 - La1 - Si1 , giá trị thật của tần số là:

Đô1 = 523,2511306Hz
Rê1 = 587,3295358Hz
Mi1 = 659,2551138Hz
Fa1 = 698,4564629Hz
Son1 = 783,990872Hz
La1 = 880Hz
Si1 = 987,7666025Hz

Khi em thổi vừa thì em ko phải tính nữa, em nhân các tần số trên với 2 thì em có 6 tần số của quãng 2

Khi em thổi với làn hơi mạnh thì em ko phải tính nữa, em nhân các tần số trên với 4 thì em có các tần số của quãng 3.

Bọn thăng giáng thì không phải tính cho mệt. Hoặc em quan sát cái bảng tra sẵn ở link trên.
Như vậy khi em tính toán lỗ cho cây sáo ngang 6 lỗ tông Đô như sau:


1. Khoét lỗ thổi, đặt nút chặn, thổi kêu là Tồ (Hz).

2. Đo lấy 03 thông số quan trọng:
- Tần số Tồ = xxxHz gì đó, tuỳ em. Điều kiện Tồ thấp hơn Đô1. (Hz)
- Ls: Chiều dài ống sáo từ mép nút chặn đến cuối ống sáo (mm)
- ds: Đường kính lòng trong của ống sáo (mm).

Lưu ý : Nếu đầu to đầu nhỏ thì em chuyển từ hình nón cụt thành hình trụ rồi mới tính tiếp (tự làm đi cho quen).

Từ ds em tính ra tiết diện ống sáo là Ss

Ss = pi x r^2

Nói chung là em phải nhìn thấy cái khối không khí hình trụ (hoặc hình nón cụt) trong lòng cây trúc.

Em tính thể tích ống sáo:
Vs = Ss x L (mm3)

Từ đầu đến đây em phải tự làm, không làm được thì mở sách đọc lại lý thuyết tính diện tích, tính thể tích.

Như vậy em có trong tay các thông số:
FTồ (Hz), Vs (mm3), Ls (mm), ds (mm), Ss(mm2).


Ví dụ em đo được Ftồ bất kỳ là 452Hz. Nó không vào đâu trong bảng tần số, nó không phải La chẳng phải Si giáng. Nói tóm lại Tồ nó lung tung chứ không cây sáo nào giống cây sáo nào, do ta cắt Ls thôi, do ds thôi.

Dùng bảng tính excel :

Bây giờ em mới kéo chuột trái một phát:
Tồ / Đồ tức là 452Hz/523,2511306Hz = 0,863829954
Tồ/ Rề ...v..v...
Tồ / Mì
..v..v......

Em kéo chuột trái hết các tần số của cả những thế bấm đặc biệt trên cây sáo Đô nữa nhé.
Việc này có nghĩa là chúng ta kiểm soát được hệ số biến thiên tần số của F thứ (i) so với tần số Tồ.


Anh ví dụ với tần số Tồ = 452Hz, em kéo chuột trái hết 6 tần số quãng 1 thì em được 6 cái hệ số biến thiên như sau:

Trường hợp ta thổi Đô1 (Đồ là cái tần số chúng ta đang định âm , n = 0,863829954
Trường hợp ta thổi Rê1, n = 0,769584999
Trường hợp ta thổi Mi1, n = 0,685622289
Trường hợp ta thổi Fa1, n = 0,647141267
Trường hợp ta thổi Son1, n = 0,576537325
Trường hợp ta thổi La1, n = 0,513636364
Trường hợp ta thổi Si1 (ta mở hết 6 ngón) thì n = 0,457597978.

Sau đó em tính cho quãng 2, quãng 3.....cũng như thế

Ý anh muốn nói là tại từng thời điểm thổi ra tần số thứ (i) thì hệ số biến thiên so với Tồ là như thế nào.