Cách đọc bản nhạc số của Trung Quốc - Bản rút gọn
Đam San.net -Diễn đàn yêu âm nhạc và nhạc cụ dân tộc Việt Nam
Cách đọc bản nhạc số của Trung Quốc - Bản rút gọn

+- Đam San.net -Diễn đàn yêu âm nhạc và nhạc cụ dân tộc Việt Nam (http://damsan.net)
+-- Diễn đàn: Lý Thuyết Âm Nhạc (http://damsan.net/forumdisplay.php?fid=3)
+--- Diễn đàn: Lý thuyết nhạc (http://damsan.net/forumdisplay.php?fid=59)
+--- Chủ đề: Cách đọc bản nhạc số của Trung Quốc (/showthread.php?tid=863)



Cách đọc bản nhạc số của Trung Quốc - lehuuhung - 03-14-2012

Các bạn thành viên Damsan.net thân mến !
Có nhiều bài nhạc của Trung Quốc rất hay dành cho Sáo, Guzheng, Pipa, Erhu..v..v...mà họ viết theo hệ thống ký âm số. Điều này làm cho chúng ta gặp rất nhiều khó khăn trong luyện tập.
Hôm nay Hùng tôi dành thời gian viết một số cách hiểu quy ước trong ký âm số của người Trung Quốc trong các bản nhạc. Hy vọng tài liệu nhỏ này sẽ đem đến cho các bạn thêm một sự hiểu biết mới về Âm nhạc. Các bạn có thể chuyển ký âm số thành ký âm 5 dòng kẻ để tập dễ dàng hơn.

Có 4 vấn đề ta nên quan tâm đó là :
1. Cao độ
2. Trường độ
3. Sắc thái
4. Quy ước riêng cho việc diễn tấu từng nhạc cụ: Sáo, Tiêu, Pipa, Roan, Guzheng, Hulusi, Erhu..v..v....như số ngón tay, vị trí dây, vị trí lỗ bấm, hoặc chữ Hán ghi chú điều gì đó,v..v....
(Trong đó thì các vấn đề 1, 2 và 3 thường là quy ước chung, còn 4 là quy ước riêng cho các nhạc cụ hơi, gảy, kéo ..v..v...)

A. Quy ước về Cao độ:

- Người ta sử dụng có 7 con số để chỉ về cao độ nốt nhạc ( từ 1 đến 7)
Thường là tên bài nhạc ghi ở giữa, dưới là tên tác giả, còn góc trên bên trái là quy ước về cao độ. ( ví dụ 1 = C , hay 1 = F , hay 1 = G , hay 1 = F#..v..v.. ) Vậy ta hiểu điều này thế nào ?
Ta sẽ hiểu như sau: Đây là sự quy ước giọng của bản nhạc , các số còn là từ 2 đến 7 ta sẽ tự suy luận ra các nốt nhạc còn lại.
Ví dụ : Nếu họ ghi là 1 = G, như vậy bài này đàn trên giọng Son Trưởng, vậy các số trong bản nhạc sẽ là:
1 = G ; 2 = A ; 3 = B ; 4 = C ; 5 = D ; 6 = E ; 7 = F#
Kết luận: Sẽ có 11 trường hợp mà người ta sẽ ghi số 1 = nốt gì , các số còn lại từ 2 đến 7 chúng ta suy ra từ cao độ của số 1.
- Mỗi con số tượng trưng cho 1 nốt nhạc, để thể hiện âm vực người ta thêm dấu chấm trên đầu ( hoặc dưới chân) số đó
Nếu không có dấu chấm: là ở âm vực trung
Nếu có 1 dấu chấm: là ở âm vực cao lên 1 quãng 8
Nếu có 2 dấu chấm: Là ở âm vực cao lên 2 quãng 8.
Ví dụ ta đọc thấy như sau:
1 : thì ta tấu là nốt Sòn
1 có 1 chấm trên đầu : thì ta tấu là Son ( Son này cao độ ở dòng thứ 2 khuông nhạc)
1 có 2 chấm trên đầu: Thì ta tấu là Són ( Són này cao độ ở khe trên dòng kẻ thứ 5 của khuông nhạc) Như vậy sẽ là G1 G2 G3 (Mình chỉ ví dụ thôi nhé)

B. Quy ước về trường độ:

- con số không có gạch gì cả : trường độ bằng 1 nốt đen
- con số có 1 cái dấu chấm bên cạnh: trường độ dài thêm dấu chấm dôi (1/2) giá trị nốt nhạc
- con số có 1 gạch dưới: trường độ bằng một móc đơn
- con số có 2 gạch dưới: trường độ bằng một móc kép
- con số có 3 gạch dưới: trường độ bằng 1 móc ba ...v..v.....
- Dấu nghỉ : có 2 ký hiệu nói về sự nghỉ
Nghỉ bằng một nốt đen: là 1 cái gạch ngang .
số 0 : ta nghỉ bằng giá trị gạch chân dưới số không, sẽ ra lặng đơn, lặng đôi..v..v...
- hết một ô nhịp là một cái gạch thẳng đứng .

C. Quy ước về sắc thái:

- mạnh, nhẹ: quy ước bình thường như Tân nhạc : mp, pp, p, mf, ff......
- luyến: là cái vòng cung nối trên đầu các con số
- vuốt: là 1 cái dây phẩy nhỏ phía bên trái của con số nốt nhạc (nhìn nó như là cái dấu chấm than (!) đặt chéo đi . Đuôi chấm than chọc vào con số cần vuốt đến.
- Nốt tô điểm, nhịp lấy đà: Là con số (thể hiện cao độ), cái gạch dưới (thể hiện trường độ) được viết nhỏ hơn ở cao hơn bên trái góc trên con số nốt nhạc.
- Tremolo: là cái 3 dấu gạch chéo nhỏ nhỏ ở bên phải của chân con số nốt nhạc .
- ký hiệu :tr trên đầu con số : là bấm nốt thấp và ngón kế tiếp vỗ vào nốt cao hơn liền bậc . Ví dụ như : số 6 có cái chữ tr trên đầu số 6 thì ta bấm nốt E và vỗ ngón tay tiếp theo vào nốt F# .

Giờ ta sẽ khảo sát 1 bài ký âm số cụ thể các bạn nhé.


Giờ chúng ta cùng xem 1 bài ký âm : NHỊ TUYỀN ÁNH NGUYỆT
dành cho đàn Zonghu. Các bạn có thể tự suy luận và áp dụng vào các bản ký âm của nhạc cụ khác cũng được
[Hình: nhituyenanhnguyet.jpg]

Ta sẽ đọc từ trên xuống dưới, từ trái sang phải

Phần trên đầu bài họ có ghi là 1 = G (1 5 và một số chữ tiếng Hoa đằng sau mình không biết họ nói gì) . Phần này có nghĩa là lên dây buông của đàn Zonghu như sau:
Dây trong = số 1 = G = nốt Sòn của khe dưới dòng kẻ phụ số 2 bên dưới khuông nhạc .
Dây ngoài = số 5 = D = nốt Rê của khe dưới dòng kẻ số 1 của 5 dòng kẻ chính của khuông nhạc .

1 = Son G
2 = La A
3 = Si B
4 = Đô C
5 = Rê D
6 = Mi E
7 = Fa F#
0 = nghỉ không làm gì cả .; # = thăng, b = giáng .

Nốt đen xong rồi đến 48 - 58 : giá trị của 1 nốt đen ta lựa chọn vào trong khoảng 48 đến 58

ký hiệu 2 số 4 chồng lên nhau là :
4 .
4 : là bài này họ ký âm vào nhịp 4 4 .

1. ô nhịp đầu tiên :
- số 0 , có 1 gạch đít, 1 chấm dôi: Ta không mà gì cả, ngồi im
- số 6 , 2 gạch đít, có cái vòng trên đầu đến nhóm số 5643: Số 6 này ta kéo nốt Mi móc kép để luyến sang cách nốt sau.
- nhóm số 5643, 2 gạch đít: ta kéo là Rê mí đô si tất cả là móc kép
quy ước về ký hiệu: Cái số 6 có chữ Nhất trên đầu: Là ta sẽ bấm nốt Mi bằng ngón trỏ. Cái số 5 có số 0 nhỏ nhỏ trên đầu ý nói ta ta kéo nốt Rê là dây ngoài buông

2. ô nhịp thứ 2:
- số 2 : nốt Là đen
- dấu gạch ngang - : nghỉ bằng 1 nốt đen
- số 2, 1 gạch đít, 1 chấm dôi : nốt La móc đơn có chấm dôi ( tổng giá trị trường độ = 1 đơn + 1 kép )
- số 3, 2 gạch đít: Si móc kép
(dấu vòng cung nối trên đầu số 2 và số 3 là luyến từ Là sang Si)
- số 1, 1 gạch đít: Sòn móc đơn
- số 1, 2 gạch đít: Sòn kép
số 2 có 2 gạch đít: La kép
(dấu vòng cung nối trên đầu số 1 và số 2 là luyến từ Sòn sang La)

3. Ô nhịp số 3:
- số 3 không gạch đít, có dấu chấm: Si đơn có dấu chấm dôi .
- số 5 có 1 gạch đít : Rê móc đơn
v...v.....
4. ở ô nhịp số 7:
- số 1 có 1 chấm trên đầu, 1 gach dưới đít, 1 chấm dôi bên phải, trên đầu có vòng cung sang số 6. Số 6 này có 2 gạch đít, 1 dấu ký hiệu vuốt thì ta kéo như sau:
Đầu tiên ta kéo nốt Són móc đơn chấm dôi (cao vì có 1 chấm trên đầu ) và vuốt về vị trí nốt Mì móc kép .
v..v.....
Các chữ Hán nhỏ nhỏ ghi là Nhất, Nhị, Tam, Tứ là quy ước số ngón tay trái
Các chữ Hán : Nôi, Ngoại: là ta kéo vĩ vào dây trong (Nội ) hoặc dây ngoài (Ngoại).
(Mình nghỉ tay 1 chút đã, các bạn đọc có gì không hiểu thì hò hét mình )




RE: Cách đọc bản nhạc số của Trung Quốc - newroyal - 03-14-2012

mình hay thổi bài TQ mà chả biết đọc sheet số, mà nhìn thấy bài hướng dẫn này chữ thôi là chữ chắc thổi nhạc VN cho nó khỏe


RE: Cách đọc bản nhạc số của Trung Quốc - wanabe00 - 03-14-2012

À tức là phần hướng dẫn đọc sheet số của chủ topic là dành cho đàn Zonghu à??? Thế mà mình cứ tưởng là dành cho Sáo. Nếu dành cho Sáo thì hướng dẫn của chủ topic không chính xác thì phải Big Grin

À mà đàn Zonghu là đàn gì thế???


RE: Cách đọc bản nhạc số của Trung Quốc - nhoc_style - 03-14-2012

em không chơi nhạc TQ nhưng cũng thank bác chủ pic bác ý lấy tinh thần post tiếp cho anh em ai có yêu cầu thì dùng,he he


RE: Cách đọc bản nhạc số của Trung Quốc - vip991988 - 03-18-2012

Cảm ơn anh Hùng nhiều lắm ^^ em tìm mãi mà chưa thấy ai hướng dẫn chi tiết và chuẩn như anh
Cho em hỏi , nếu muốn chơi giọng thứ thì 1=Gb phải không anh ???


RE: Cách đọc bản nhạc số của Trung Quốc - MiuLy - 04-05-2012

nếu sheet số đề la : 1= E thì các note 2,3,4,5,6,7 tương ứng với những note nào thế ạ?


RE: Cách đọc bản nhạc số của Trung Quốc - wanabe00 - 04-05-2012

(04-05-2012, 11:27 AM)MiuLy Đã viết: nếu sheet số đề la : 1= E thì các note 2,3,4,5,6,7 tương ứng với những note nào thế ạ?

Bài hướng dẫn ở trên là để áp dụng cho đàn Zonghu. Chứ nếu đọc sheet số dành cho sáo thì nó có nhìu trường hợp xảy ra lắm, thường phải xem trên sheet cái nốt trầm nhất là nốt gì trước tiên sau đó mới xác định được cách chọn các con số thích hợp được. Big Grin




RE: Cách đọc bản nhạc số của Trung Quốc - vip991988 - 04-08-2012

theo kinh nghiệm của mình đi hỏi rất nhiều người rồi đúc kết lại ( nhưng chưa dám nói là chính xác ~";.;"~ vẫn mong có cao thủ vào chỉ giáo ) thì những sheet nhạc số của TQ Key đầu tiên để bạn có thể tìm ra Gam của bài hát (mà Gam thì có trưởng thứ song song) tiếp theo sẽ nhờ kinh nghiệm và cả bài đó là vui hay buồn để bạn xác định đúng Gam trưởng thứ rồi bắt đầu thay số để dịch 2 3 4 5 6 7 sẽ là note gì Big Grin


RE: Cách đọc bản nhạc số của Trung Quốc - lehuuhung - 04-11-2012

Xin gửi tặng các bạn bài ký âm: Nhị tuyền ánh nguyệt . Mình đã dùng Guitar Pro 5.0 chuyển từ ký âm số sang 5 dòng kẻ. Mình làm rất lâu, mỗi tối một ít, khoảng 1 2 năm gì đó mới xong 81 nhịp của bài này, còn phải lo cơm áo gạo tiền nữa. Mình đã gửi bản này cho nhạc sĩ Nghiabass để viết bản beat cho mình tập, xin gửi tặng cho diễn đàn bạn nào thích tập thì tập.
Khi tập thì nhớ quan sát thêm các ghi chú quan trọng trong bản ký âm số trên kia nữa, phần 5 dòng kẻ mình không biết ghi chú. Bạn nào thích file của Guitar Pro thì mình gửi cho.
file tài liệu ở link :
http://www.mediafire.com/?6gfnazyfkxq49b0
Chúc các bạn nghiên cứu tập thành công và post lên cho vui.


RE: Cách đọc bản nhạc số của Trung Quốc - ChangkiFung - 04-12-2012

Mình bổ sung một chút về phần Trường độ nốt nhạc của bạn này, có lẽ phần này bạn hơi nhầm một chút, phần nốt nghỉ được ký hiệu bằng số 0, còn dấu gạch ngang - chỉ độ ngân dài của nốt, 1 gạch ngang tương đương với 1 nốt đen.
@anh MHM: còn có bài hướng dẫn khá chi tiết khác của anh langtu và những giải thích liên quan áp dụng cho bài sáo cụ thể anh cố gắng bổ sung vào nhé vì bài đó khá là đầy đủ.